Pascale schreef:
Wat noem je geen levende traditie? De dansen en muziek zijn nooit dood geweest, ze werden altijd gedanst en gespeeld.
Ik heb altijd mijn opa een bourree zien dansen, mijn oom ook, en dat waren/zijn mensen die niets met folk te maken hadden/hebben. Op een familie- of dorpfeest als er een bourree werd gespeld, dan doe je het gewoon, zonder te denken. En ze waren/zijn niet de enige die dan gaan dansen.
De revivalisme in Frankrijk heeft voor effect gehad dat veel meer mensen zich aan deze dansen en muzieken intereseerden en daardoor werden veel volksdansgroepen opgericht.
Zie boek "L'histoire de la danse, parent pauvre de la recherche", van Yvon Guilcher (Toulouse, Isatis, Cahiers d'ethnolomusicologie r?gionale, 1994 (avec Jean-Michel Guilcher)) en "La danse traditionnelle en France. D'une ancienne civilisation paysanne ? un loisir revivaliste,"(Paris, Librairie de la danse, ?dition FAMDT, 1998 (ISBN 2-910432-17-3).
Boeken die ik, helaas, moet ik toegeven, nog niet zelf heb gelezen, maar waar ik veel uit geciteert heb horen worden (o.a. door de auteur zelf). En hij stelt dat de traditionele muziek praktisch overal in Frankrijk is uitgestorven.
Gisteren even mijn vriend gebeld (die het boek wel heeft gelezen en Yvon langer kent dank ik) om te vragen hoe de vork wat preciezer in zijn steel zit en hij zegt: om iets nog een traditie te kunnen noemen moet een hele (plaatselijke) 'gemeenschap' deze dragen. Als er nog ergens een opa of oma over waren die Bourr?e dansten is dat niet voldoende. Het kunnen de laatste overblijfselen van van een traditie zijn, maar hebben hun kinderen die traditie nog op dezelfde manier van kleins af aan mee gekregen en hun kleinkinderen, of zijn die zich daar weer in gaan interesseren onder invloed van folkorisme of revivalisme? Misschien zijn er wel enkele uitzonderingen geweest, maar hij stelt toch dat de traditie in Frankrijk is uitgestorven en onder invloed van revivalisme in een compleet nieuwe, niet traditionele context (heel belangrijk!) nieuw leven is ingeblazen.
Wat ik van een lezing van Yvon Guilcher over Bretagne heb onthouden: In Bretagne, één van de meest regio-"national"istische" streken van Frankrijk is de traditie tussen de twee wereldoorlogen echt doorbroken. Hoe hard de Bretonnen ook roepen dat dat niet waar is. Ze willen allemaal geloven dat hun traditie springlevend is gebleven. Maar na de eerste wereldoorlog kwamen de moderne dansen uit parijs overgewaaid en danste men niet meer da?s tro (tegenwoordig 'gavotte' genoemd) maar foxtrot, tango, quickstep, wals. Een hele generatie jongeren groeide niet meer op met traditionele muziek en dans. Tijdens en de tweede wereldoorlog werd toen plotseling de traditie her en der weer van stal gehaald omdat de danszalen gesloten werden en men alleen nog stiekem thuis wat kon dansen op instrument of zang van opa... en tsja, die speelde dat nieuwe repertoire niet. Dus dat werd afkijken bij dat ?ne oude mannetje of vrouwtje dat nog wist hoe het ging en ook proberen om zo te dansen... maar op de zwart wit films van zijn ouders die Yvon Guilcher tijdens zijn lezingen laat zien kun je wel zien dat ze het toch niet helemaal begrepen hebben en niet hetzelfde doen als dat ?ne oude mannetje dat het nog wel echt van kleins af aan had meegekregen.
Na de oorlog kregen kinderen bretonse dansen door de nonnetjes op school aangeleerd... maar dat waren wel heel andere versies dan wat er oorspronkelijk werd gedanst! Verder gingen weinig wetenschappelijke en slechtge?nformeerde Folkloristen hun visie op traditionele dansen vastleggen in choreografi?n die vervolgens vol regionalistische trots werden bestempeld als "gavotte van dat en dat dorp"... terwijl het alleen maar de persoonlijke versie van één oud mannetje was of zelfs pure leugenarij omdat zo'n folklorist zelf het een en ander naar zijn eigen smaak had aangepast of verzonnen. Het resultaat: folklorische groepen dansten uit hun context gerukte en qua vorm en stijl nog maar weinig bij de oorspronkelijke traditie aansluitende dansen met hoog toeristisch gehalte. En het zijn de versies van de nonnetjes en de folkloristen die nu op de festnoz gedanst worden. Als je dan vervolgens leert hoe ze eigenlijk waren zie je dat dat behoorlijk verschilt!
Verder is traditionele muziek onlosmakelijk verbonden met een traditionele maatschappij, dat wil zeggen: zeer besloten, in zichzelf gekeerde plattelandsmaatschappij met weinig tot geen contact met de buitenwereld. 20 km verderop is een ander land. Die maatschappij bestaat gewoon niet meer, mensen hebben auto's, openbaarvervoer, radio, tv, telefoon, internet...
en ik denk dat je wel erg goed moet zoeken, ook in Frankrijk, om nog iemand van onze generatie te vinden die dit soort dansen danst zonder daar door de folk in terecht te zijn gekomen en dat in een andere context dan dat van het balfolk doet.
En ik denk dat dat normaal is. Maar als er in Frankrijk een grote folkbeweging is dan komt dat mijnsinziens doordat het revivalisme daar een grotere impact heeft gehad, en niet doordat de traditie nooit opgehouden is.
Dus, geen excuus voor Nederland om bij de pakken neer te zitten!
Verder hoop ik dit een en ander nog eens op wat ge?nformeerdere basis toe lichten na zelf bovenstaande boeken te hebben gelezen! Tot dan houd ik een slag om de arm