mota.spansen.nl

Zoals jullie op het "gewone" forum bij het LageLanden-topic hebben kunnen lezen, zijn we bij de workshop van Maarten vrij veel bezig geweest met improvisatie.

Hier wat manieren waarop we (viool, gitaar en trekharmonica) zijn bezig geweest.

We beperkten ons hoofdzakelijk tot de pentatonische toonladder omdat dat een fijn houvast is voor het improviseren. Je hoeft dan niet erg te letten op het akkoordenschema, omdat die vijf noten bijna altijd wel passen. (geweldige uitvinding..)

We begonnen met improviseren op Gm in 3/4, met de akkoorden I, IV en V. Na een tijdje zijn we over gegaan op alleen I, omdat die akkoorden best dwingend zijn.
Joris, Draakje en ik vonden geloof ik alledrie het improviseren op alleen de I het prettigst. Zeker met die 3/4-maat raakten we in een soort trance ;~)

Het voordeel van improviseren op één akkoord is dat het veel vrijheid geeft, het nadeel lijkt dat je ook kan verzanden in geneuzel. Dat het voor jezelf leuk en vrij is om te doen, maar of het interessant is om naar te luisteren voor niet-deelnemers is nog maar de vraag.

Daarna gingen we over op improviseren in majeur op 4/4. In C op I, IV, V. Totaal anders dan improviseren in mineur! Ik vond het zelf veel moeilijker.
Misschien omdat ik sowieso niet veel in majeur speel?
Of misschien omdat in C te voor de hand ligt op een trekzak in GC-stemming? Ik kon er in elk geval weinig boeiends uit toveren, vond ik zelf.

Improviseren in Gm was voor mij (met m'n beperkte instrument) lastig, omdat ik goed in de gaten moest houden welke knoppen ik gebruikte, maar het klonk wel veel boeiender en na een tijdje klooien (en veel aanmoediging van draakje ), vond ik wel wat leuke loopjes die ik als basis kon gebruiken.
In C klonk het allemaal saai en daar blokkeerde ik dan weer van...



Een paar tips die ik van Maarten heb onthouden:
- In India improviseren ze vaak als volgt: ze beginnen met één toon. Dan diezelfde toon + één erbij. Dan diezelfde twee + één erbij. Enzovoort.

- In het midden-Oosten beginnen ze een improvisatie vaak door gewoon de toonladder te spelen. Dat een paar keer doen en van daaruit uitstapjes maken.
Nou klinkt een Oosterse toonladder natuurlijk wel een stuk interessanter dan een simpele majeur, maar aan de andere kant geldt dat voor de muzikanten daar waarschijnlijk niet omdat ze 'm ook als hun broekzak kennen.

- Zing bij het improviseren wat je speelt (in elk geval als oefening). Op die manier krijg je namelijk natuurlijke "zinnen" omdat je adempauzes in moet lassen en voorkom je dat het een brei wordt, die maar doorgaat.

- Gebruik alle octaven die je hebt en wissel snelle stukken af met langzame. Zoek extremen op.

Goed, tot zover. De kookwekker gaat

_________________
If I can't dance, I don't want to be part of your revolution (Emma Goldman)

Omdat de pentatonische toonladder dus heel handig is bij het improviseren, hier een overzicht:

Mineur Pentatonisch
De mineur pentatonische toonladder bevat de 1ste, 3de, 4de, 5de en 7de noot van de ´gewone´ mineur toonladder. Oftewel je laat de 2e en de 6e weg.

Majeur PentatonischDe majeur pentatonische toonladder bevat de 1ste, 2de, 3de, 5de en 6de noot van de ´gewone´ majeur toonladder. Oftewel je laat de 4e en de 7e weg.

Je haalt de "gevaarlijke" tonen weg. De halfjes die makkelijk kunnen wringen.

_________________
If I can't dance, I don't want to be part of your revolution (Emma Goldman)

Leuk!!! Gaan we dat een keer oefenen? Klinkt erg tof!

_________________
"I love playing guitar pieces on the harp: it combines the beauty of the guitar and the non-transportability of the harp." (Park Stickney)

Ja, wil ik ook!
Dit klinkt als een truc waar ik niet eindeloos op hoef te oefenen! Ik ga die toonladders snel eens uitproberen.

Geweldige uitvinding, maar ook een geweldige valkuil.... Ik speel al bijna 15 jaar voornamelijk pentatonische loopjes op de bas, omdat dat snel goed klinkt. Daarmee klinken je loopjes ook snel als eenheidsworst. Ik val nog steeds geregeld terug op pentatonisch, maar probeer (mits het stuk zich er voor leent) ook 1 vd kerk tooonladders toe te passen. In de praktijk komt dat er op neer dat het basloopje 90% pentatonisch is en de overige 10% een accentje is wat uit zo'n kerk ladder komt. Maar dat kan al 'n toevoeging zijn

_________________
¡Hell Yeah!

Dat geloof ik direct, maar je moet toch ergens beginnen :~)
Iets uit een kerktoonladder of bijvoorbeeld een blue note erbij halen kan een goede tweede stap zijn, denk ik.

Maarten verwoordde het mooi tijdens de workshop. Dat je met bepaalde truken (pentatonische toonladder, opbouwen vanuit één noot etc.) dicht langs de rand van het zwembad kan blijven zwemmen :~)
Als het dan mis gaat, grijp je snel de kant.

_________________
If I can't dance, I don't want to be part of your revolution (Emma Goldman)

*hehe* inderdaad.
Tijdens m'n eerste basles vertelde Kees Kingsize 'Als je soleert en een 'n verkeerde noot pakt, slide dan gelijk door naar 'n hogere en lach er bij... dan komt het over als freaky en alsof het de bedoeling is'. Ik gebruik het nog steeds

_________________
¡Hell Yeah!

De Pentatonische ladder is vrij snel kleurloos van karakter. Zeer effectief om je basis mee neer te zetten. En een andere tip, naast het maken van zinnen d.m.v. 'ademhaling', is het maken van regels of blokjes die je doet terugkomen. Zorgt voor herkenbaarheid voor de luisteraar, kan eventueel als rustpunt fungeren en je voorkomt het doelloze-geneuzelgehalte.

_________________
Stoomwals en IJsschottisch

En een rondje later met een stalen gezicht nog een keer doen Moet je wel kunnen onthouden *welke* foute noot het was natuurlijk.

_________________
humpa humpa humpapa humpa humpa

De tip van Goofes heb ik ook tijdens mijn eerste workshop jazz geleerd.
Mijn docent zei altijd: verkeerde noten bestaan niet, het is het moment waarop je die noot speelt.
En als je een fout maakt, dan met overtuiging, fout herhalen en daarbij heel triomfantelijk kijken. Als je in een blues in G steeds een b pakt (omdat dat automatisch in je vingers zit) ipv de juiste blue noot (bes) dan weet je na herhaling wel waarom dat niet werkt.
Het bijkomende voordeel is dat je daarbij zekerheid ontwikkelt (zie topic podium stress) niet bang bent om fouten te maken en vertrouwd wordt met je instrument.
Volgende stap is vantevoren uitzoeken waarom die noot niet werkt. Mensen die gewend zijn op accoorden instrumenten te spelen zijn daarbij meestal in het voordeel, en mensen die in structuren denken ook (vaak vallen deze twee eigenschappen samen). Voor iemand -zoals ondergetekende- die eerst iets uitprobeert en dan pas nadenkt- is dat een prima manier om goed te leren improviseren.
Wat ik van mijn jazzworkshops geleerd heb is dat improviseren niet zozeer "op gevoel" spelen is, maar vooral weten wat je doet. Veel solo's in de jazz zijn vantevoren "berekend".

Is er iemand die een mooi overzichtje heeft van de pentatonische toonladders voor elke mineur/majeur toonladder? Zou heel handig zijn.. Ik vind dat namelijk (nog) niet heel makkelijk om te bedenken.

Het is vast wel ergens te vinden op internet, maar ik wilde het sowieso al zelf bedenken en opschrijven.

Misschien kunnen we het hier samen doen :~)
(en dan mogen de mensen die het zo opdreunen niet mee doen )

Ik begin (even snel met de enige die ik uit m'n hoofd ken) en we vullen langzamerhand aan?

Mineur:
C
C#
D
D#
E
F
F#
G
G#
A
A#
B


Majeur:
C - D - E - G -A -C
C#
D
D#
E
F
F#
G
G#
A
A#
B



Of is het beter om het lijstje in de volgorde van de kwinten-cirkel te doen? ...

_________________
If I can't dance, I don't want to be part of your revolution (Emma Goldman)

Mineur:
C Es F G Bes C
C#
D F G A C D
D#
E G A B D E
F As Bes C Es F
F#
G Bes C D F
G#
A C D E G A
A#
B


Majeur:
C - D - E - G -A -C
C#
D
D#
E
F
F#
G
G#
A
A#
B


Mwah, nee. Beter is het toch om te denken in de tonen van de trap. Dus de pentationische ladder in mineur zou kunnen zijn: I III IV V VII. Deze wordt in de Ierse folk wel veel gebruikt (vooral in Em). Of misschien nog handiger: wat laat je weg: II en VI.

_________________
Novo: nenhuma barbante uniram

Ja, dat had ik een paar berichtjes eerder al geschreven:



En dat zijn de halve toonsafstanden.
:~)

Dus het is helemaal niet zo moeilijk, ik ben alleen nog niet goed in het opdreunen van alle toonladders, en dat moet eerst. :~)
Daarna inderdaad de halve toonsafstanden eruit, en je hebt de pentatonische.

_________________
If I can't dance, I don't want to be part of your revolution (Emma Goldman)

Mineur:
C - Eb - F - G - Bb - C
C#
D - F - G - A - C - D
D#
E - G - A - B - D - E
F
F#
G
G#
A - C - D - E - G - A
A#
B - D - E- G - A - B


Majeur:
C - D - E - G -A -C
C#
D - E - G - A - B - D
Eb - F - G - Bb - C - Eb
E
F - G - A - C - D - F
F#
G - A- B - D - E - G
G#
A
A#
B

_________________
If I can't dance, I don't want to be part of your revolution (Emma Goldman)